ProWest wil voorlopige sloopstop voor Westelijke Tuinsteden Afdrukken

 

Bewonersvereniging ProWest heeft de centrale gemeente gevraagd om een voorlopige sloopstop voor de Westelijke Tuinsteden. De vereniging wil de nieuwe waardekaart afwachten die 1 juli 2008 gereed moet zijn. Zij zien belangrijk cultureel erfgoed en het stedenbouwkundige karakter verdwijnen en vinden geen gehoor bij de stadsdelen en woningcorporaties.

 

"Je gaat niet in de Westelijke Tuinsteden wonen voor de architectuur, maar voor het groen en de ruimte." Zo opende Tineke Rombout van bewonersvereniging ProWest de inspraak op de gemeentelijke commissievergadering Verkeer, Vervoer, Infrastructuur, Volkshuisvesting en Monumenten twee weken geleden. "Toch staan er prachtige voorbeelden van naoorlogse bouwkunst."


ProWest ziet zowel de stedenbouwkundige opzet van de tuinsteden als de belangrijke naoorlogse complexen in rap tempo verdwijnen door grootschalige sloopwerkzaamheden en nieuwbouw. In de meeste gevallen heeft de normale inspraak van bewoners en ProWest vrijwel geen effect. Eén keer lukte het de vereniging een gebied in Geuzenveld-Slotermeer, het Tuinstadmuseum, tot beschermd stadsgezicht te laten verklaren, maar alleen omdat ze leden in de deelraad had.


Onlangs beloofde Wethouder Herrema (Volkshuisvesting, PvdA) een nieuwe waardekaart op te stellen voor de tuinsteden, waarop met verschillende kleurtjes wordt aangegeven wat de cultuurhistorische waarde is van verschillen de complexen. De waardekaart moet 1 juli 2008 gereed zijn. Tot die tijd kan er echter nog veel gesloopt worden en het blijft de vraag of er aan deze waardekaart wel een rechtmatige monumentale status ontleend kan worden.


De gemeentelijke dienst Bureau Monumenten en Archeologie (BMA), die de waardekaart moet maken, probeert al jaren tevergeefs delen van de tuinsteden tot monument te verheffen. In 2003 stelde BMA al de Nota 'Parels van Nieuw West' op, een overzicht van 34 waardevolle gebouwen(complexen) in de Westelijke Tuinsteden. Twee van die complexen zijn reeds gesloopt. Een groot deel van de overige gebouwen verscheen dit jaar in de nota 'Top 100 naoorlogse bouwkunst' van Wethouder Herrema, die eveneens door BMA werd samengesteld.


Aan beide nota's kan echter geen rechtmatigheid worden ontleend en dus gaat het slopen door. Het kerkgebouw 'De Opgang' in Osdorp, een van de Parels, is reeds gesloopt. De zogenoemde 'Knijtijzerpanden' aan de Jan Evertsenstraat in Slotervaart-Overtoomse Veld, die op beide lijsten voorkomen, zijn binnenkort waarschijnlijk hetzelfde lot beschoren. Daarom klopt ProWest nu bij de centrale gemeente aan voor een 'voorlopige sloopstop' in afwachting van de nieuwe waardekaart.


Volgens de Amsterdamse federatie van woningcorporaties is een sloopstop geen verstandige optie omdat het de vaart uit de stedelijke vernieuwing haalt. De bestaande flats bieden op dit moment geen aansluiting bij de vraag naar kwalitatief goede woningen voor grote gezinnen en het is dus zaak geen vertraging op te lopen bij het creëren van geschikte woningen in de tuinsteden, aldus een woordvoerder van de federatie. De gemeente kan op korte termijn geen uitspraken doen over de rechtmatigheid van de nieuwe waardekaarten of de wenselijkheid van een voorlopige sloopstop.


Het probleem is volgens Richard Bakker, jurist, politicoloog en prominent lid van ProWest, dat de corporaties direct onder het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer vallen en dat de stadsdelen enkel nog procesmatig betrokken zijn bij de stadsvernieuwing. Ze kunnen de sloopvergunningen dus nog wel tegenhouden worden, maar dat doen ze niet. Volgens Bakker komt dit doordat de stadsdelen geen monumentenbeleid hebben en de politieke prioriteit ook bij snel bouwen ligt. "De deelraden en corporaties vormen een gesloten machtsblok", aldus Bakker.


Bakker spreekt van een heuse stammenstrijd in de gemeente tussen BMA en de corporaties. Volgens Vincent van Rossem van BMA is dat altijd zo geweest. "Maar", geeft hij toe, "het wordt steeds moeilijker om onze taak - het behouden van cultureel erfgoed - uit te voeren. Dat ligt in dit geval ook aan de aard van het beestje", zegt Van Rossem. "Mensen verwarren monumenten met mooi. Van een leuke, oude kerk zien ze de waarde wel in, maar dat je met een vijf-portieks-etageflat een stukje architectuurgeschiedenis wil behouden, begrijpt geen mens."


Uit: De Westerpost, 27 februari 2008.

 

Laatst aangepast op maandag, 10 mei 2010 14:39