Stadsdeel Nieuw-West
T.a.v. dhr. F. van Beek
Postbus 2003
1000 CA Amsterdam


Betreft: inspraak op voorontwerp bestemmingsplan Lelylaan e.o.


Amsterdam/Hilversum, 4 juni 2012


Geachte heer Van Beek,

Bij deze reageren de erfgoedverenigingen het Cuypersgenootschap en Heemschut en Bewonersvereniging ProWest op het voorontwerp bestemmingsplan Lelylaan e.o.

Allereerst willen wij u graag complimenteren met de aandacht in het bestemmingsplan voor de beschermde monumenten in het gebied. Opvallend is wel dat het stedenbouwkundige karakter van het gebied en de waarde van de niet beschermde bebouwing in het gebied, ook onderdeel van het erfgoed van het AUP, niet beschreven zijn. Sinds 1 januari 2012 is het gewijzigde Besluit ruimtelijke ordening (Bro) van kracht. Deze maakt het noodzakelijk om aan te geven hoe met de (te verwachten) cultuurhistorische waarden wordt omgegaan in het gebied. Dit is in het voorliggende bestemmingsplan onvoldoende gedaan. Wij zien ook niets terug in het stuk van nationale of provinciale beleidsvoornemens en ambities op het gebied van cultuurhistorie en/of  welstand. Ook wordt niet duidelijk hoe u het culturele erfgoed in het gebied heeft geïnventariseerd en gewaardeerd.

Hoofdstuk 4 en 6 (juridisch kader) zijn pogingen om het plan te beschrijven en daarvoor als stadsdeelraad verantwoording af te leggen. Hierin staat hoe de stadsdeelraad bepaalde plannen in het gebied wil verwezenlijken. Hoofdstuk 4 en 6 geven echter niet aan hoe cultuurhistorie is afgewogen. Niet duidelijk wordt waarom bepaalde bestemmingen zijn aangewezen en waarom bepaalde bebouwing acceptabel is. Het geeft weer wat gaat veranderen in de omgeving, maar niet hoe de gemeente daarin het belang van de cultuurhistorie meeweegt. Van belang is dat u aangeeft hoe de ambities van behoud en ontwikkeling van cultureel erfgoed ruimtelijk zijn vertaald.

Aan hoofdstuk 6 (paragraaf 6.4) met de bestemmingsregels zou een bestemmingsomschrijving van cultuurhistorie toegevoegd moeten worden. In bijlagen treffen wij geen monumentenlijst of verwijzing naar bestaande quickscans of cultuurhistorische inventarisaties aan.

Het bestemmingsplan kan opgedeeld worden in drie grotere delen, de Cornelis Lelylaan, Blue Banddorp en het Koningin Wilhelminaplein e.o., maar gaat met name over een aantal deelgebieden waar in de toekomst ontwikkelingen te verwachten zijn. Het betreft het Podium, Oranjekwartier, Gerrit Mannourystraat, Calvijn met Junior College (nieuwe locatie) en de Jacques Veltmanstraat.

De aandacht van onze organisaties gaat met name uit naar het gebied Podium, gelegen tussen de Cornelis Lelylaan en de Schipluidenlaan. Voor dit gebied ligt op dit moment eveneens een concept uitwerkingsplan in de inspraak. Op dit plan hebben wij schriftelijk gereageerd. Omdat het voorontwerp bestemmingsplan een herhaling is van de voorstellen uit het concept uitwerkingsplan, willen wij bij deze ook onze belangrijkste bezwaren tegen de vernieuwing van dit gebied herhalen.

Wij zijn tegen de grote lijnen en de gedachte achter de plannen voor het Podium. Het plan gaat uit van een nieuwe situatie waarbij de verhoogde Lelylaan in hoogte wordt verlaagd naar het maaiveldniveau en de nieuwe bebouwing genummerd zal worden met adres Lelylaan. Het idee is om van de Lelylaan een half parkstraat half stadstraat te maken in plaats van de parkstraat zoals die nu is.

Wij zijn tegen bovenstaande uitgangspunten omdat wij de noodzaak daar niet van inzien en de plannen de oorspronkelijke bedoelingen uit het AUP onderuit halen. De Lelylaan is verhoogd omdat hij een bijzondere verkeersfunctie heeft. En het gebied aan weerszijden, tussen het ringspoor en de ringweg, heeft een gemengde functie van wonen en voorzieningen/bedrijven. Wij zijn niet tegen stimuli om dit gebied nieuwe input te geven en te verlevendigen. Maar wij zouden dat op een veel bescheidener en intelligenter wijze willen zien, met de oorspronkelijke situatie als uitgangspunt. Het gebied kan dan op een meer organische wijze tot ontwikkeling komen. De transformatie van de Lelylaan naar een stadstraat is een onnodig en met weinig respect voor de uitgangspunten van het AUP tot stand gekomen plan.

In navolging van het Andreasensemble wordt langs de Lelylaan een gesloten bouwblok van grote hoogte geplaatst, dat weliswaar op meerdere plekken is geopend, maar dat desalniettemin niet past in de kenmerkende open verkaveling van de Westelijke tuinsteden. Deze gesloten en hoge bebouwing sluit ook niet aan op de stroken etagebouw aan de overzijde van de Lelylaan, langs de Johan Jongkindstraat. Bovendien sluit deze bebouwing in het geheel niet aan op de bebouwing langs de Lelylaan voorbij het spoor, waar aan beide zijden zeer hoog gewaardeerde en als monument beschermde woningbouwcomplexen staan.

De gymzaal van het Calvijn Junior blijft in de plannen voor het gebied staan. Maar het eigenlijke monument, de school, verdwijnt op termijn. Daarmee verdwijnt één van de belangrijkste ontwerpen van de belangrijke architect J.B. Ingwersen, een gebouw dat volgens diverse adviezen, onder andere geschreven op verzoek van voormalig stadsdeel Slotervaart, monumentwaardig is. Ook op landelijk niveau is het schoolgebouw van belang, zoals bijvoorbeeld blijkt uit een advies van de Commissie voor Welstand en Monumenten van de gemeente Amsterdam. Tevens scoort het gebouw ‘Orde 1’ op de Waarderingskaarten voor de AUP-gebieden. Recent hebben Heemschut en het Cuypersgenootschap het stadsdeel daarom verzocht om het gebouw (hoofdgebouw met aula en de gymzaal) conform de monumentenverordening aan te wijzen tot gemeentelijk monument. Dit verzoek is nog in behandeling. Wij willen er graag op wijzen dat het stadsdeel de plicht heeft om te zorgen voor het erfgoed binnen haar grenzen. Het simpelweg slopen van een nog goed bruikbaar gebouw getuigt van weinig zorg voor het eigen erfgoed. Waarom is geen haalbaarheidsstudie naar hergebruik en inpassing van de school verricht?

Gezien de bovengenoemde bezwaren verzoeken wij u de uitgangspunten uit het concept uitwerkingsplan voor Podium niet op te nemen in het bestemmingsplan, en ruimte te maken voor een alternatieve ontwikkeling. Wij pleiten voor behoud en hergebruik van het gebouw van het Calvijn met Junior College, in combinatie met passende nieuwbouw in een open verkaveling rond dit complex en behoud van de verhoogde Lelylaan.

Onderdeel van het bestemmingsplangebied zijn ook de strookjes woningen en laagbouw (bedrijfsruimten) gebouwd met het aireysysteem tussen de Johan Jongkindstraat en de Cornelis Lelylaan. In het verleden zijn er sloopplannen ontwikkeld voor deze woningen. Deze staan nu in de ijskast, mede door de economische crisis. Het valt ons op dat het bestemmingsplan geen uitspraken doet over de toekomst van de woningen. Aangezien wij herhaaldelijk een pleidooi hebben gehouden voor het behoud van deze cultuurhistorische waardevolle woningen lijkt dit een positieve ontwikkeling. Graag willen wij u echter verzoeken om in het bestemmingsplan nadrukkelijk te kiezen voor het behoud van de huidige verkaveling en bebouwing.

Wij verzoeken u om het voorontwerp bestemmingsplan Lelylaan e.o. op de bovengenoemde punten aan te passen. Indien er vragen zijn vernemen wij dit graag.

Hoogachtend,

Vereniging Promotie Westelijke Tuinsteden (ProWest)
t.a.v. Erik Swierstra, Tineke Rombout
Jan Tooropstraat 6
1062 BM Amsterdam
Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Erfgoedvereniging Heemschut, Commissie Amsterdam.
t.a.v. Norman Vervat
Vondellaan 6
1217 RX Hilversum
Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Cuypersgenootschap, Werkgroep Amsterdam.
t.a.v. Ludy Giebels en Alex Hendriksen
Pieter Pauwstraat 9
1017 ZJ Amsterdam
Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.